Serbest bölgeler: Gümrük bölgesi dışında kalan ve gümrük vergilerinin ve diğer mali yükümlülüklerin askıya alındığı özel coğrafi alanlardır. Bu bölgeler, üretim, ticaret ve lojistik gibi çeşitli faaliyetler için kullanılır.

Serbest bölgelerin işleyiş yapısı:

• Serbest bölge yönetimi: Serbest bölgeler, özel bir yönetim tarafından yönetilir. Bu yönetim, bölgedeki altyapının geliştirilmesi ve işletilmesi, yatırımcıların teşvik edilmesi ve gümrük işlemlerinin koordinasyonu gibi görevleri yerine getirir.
• Gümrük işlemleri: Serbest bölgelere giren ve çıkan mallar gümrük vergisi ve diğer mali yükümlülüklere tabi olup gümrük kontrolünden geçmek zorundadır.
• Yatırımlar: Serbest bölgelerde yatırım yapmak teşvik edilir. Yatırımcılara çeşitli vergi indirimleri ve diğer teşvikler sunulur.
• Faaliyetler: Serbest bölgelerde üretim, ticaret, lojistik, depolama, finans, sigortacılık, araştırma geliştirme gibi birçok faaliyet yapılabilir.

Serbest bölgelerden yapılacak ithalat ve ihracat işlemleri:

• İthalat: Serbest bölgelere giren mallar gümrük vergisi ve diğer mali yükümlülüklere tabi değildir. Bu mallar, serbest bölgede kullanılabilir veya üçüncü bir ülkeye ihraç edilebilir.
• İhracat: Serbest bölgelerden yapılan ihracat işlemleri için gümrük vergisi ve diğer mali yükümlülükler alınmaz.

Serbest bölgelerin avantajları:

• Gümrük vergisi ve diğer mali yükümlülüklerden muafiyet: Serbest bölgelerde gümrük vergisi ve diğer mali yükümlülükler askıya alınmıştır. Bu durum, yatırımcılar için önemli bir avantaj sağlar.
• Stratejik konum: Serbest bölgeler, genellikle önemli ticaret rotaları üzerinde bulunur. Bu durum, serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmalara önemli bir lojistik avantaj sağlar.
• Teşvikler: Serbest bölgelerde yatırım yapmak teşvik edilir. Yatırımcılara çeşitli vergi indirimleri ve diğer teşvikler sunulur.
• Kolaylaştırılmış bürokrasi: Serbest bölgelerde bürokratik işlemler daha kolaydır. Bu durum, yatırımcılar için zaman ve maliyet tasarrufu sağlar.

Serbest bölgelerin dezavantajları:

• Gümrük kontrolü: Serbest bölgelere giren ve çıkan mallar gümrük kontrolünden geçmek zorundadır. Bu durum, bazı gecikmelere neden olabilir.
• Yerel pazarlara erişim: Serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmalar, yerel pazarlara erişimde bazı zorluklarla karşılaşabilir.
• Güvenlik riskleri: Serbest bölgelerde bazı güvenlik riskleri olabilir.
  
  
  Bölgeye giriş ve çıkışlar Serbest bölge işlem formu ile Bölge/gümrük ortak ağında elektronik olarak takip edilmektedir.

Türkiye'de 21 adet serbest bölge bulunmaktadır. Bunlardan 18 tanesi faal, 3 tanesi ise proje aşamasındadır. Faal serbest bölgeler şunlardır:

Adana-Yumurtalık Serbest Bölgesi

 

Antalya Serbest Bölgesi

 

Avrupa Serbest Bölgesi

 

Bursa Serbest Bölgesi

 

Denizli Serbest Bölgesi

 

Doğu Anadolu Serbest Bölgesi

 

Gaziantep Serbest Bölgesi

 

İstanbul İhtisas Serbest Bölgesi

 

İstanbul Deri ve Endüstri Serbest Bölgesi

 

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Serbest Bölgesi

 

İstanbul Trakya Serbest Bölgesi

 

İzmir Menemen Deri Serbest Bölgesi

 

Kayseri Serbest Bölgesi

 

Kocaeli Serbest Bölgesi

 

Mardin Serbest Bölgesi

 

Mersin Serbest Bölgesi

 

Rize Serbest Bölgesi

 

Samsun Serbest Bölgesi

 

Trabzon Serbest Bölgesi

 

Proje aşamasında olan serbest bölgeler şunlardır:

Afyonkarahisar Serbest Bölgesi

Edirne Serbest Bölgesi

Kahramanmaraş Serbest Bölgesi